Bacak kemiklerini ayağa bağlayan ve ligament adı verilen sert doku bantlarının yaralanmasıdır. Burkulmaya bağlı yaralanma tipik olarak ayak bileğini anormal bir şekilde çevirme veya zorlama sonucunda meydana gelir. Ligamentler eklemlerin stabilize edilmesine yardımcı olarak aşırı hareketi önler. Burkulan ayak bileği, bağlar normal hareket aralıklarının ötesine zorlandığında meydana gelir. Zorlama sonucunda ayak bileği eklemini bir arada tutan bağlarda esneme veya yırtılma görülebilir. En sık olarak ayak bileğinin dış tarafında yer alan ligamentlerde hasar meydana gelir.

Neden ayak burkulması olur?

  1. Daha önce geçirilmiş ayak bileği burkulmaları
  2. Ayak bileğ bağlarında zayıflık
  3. Uygun olmayan ayakkabı
  4. Pürüzlü yüzeyler
  5. Bazı sporlar ( basketbol, tenis, halı saha futbolu ve koşu gibi)

Sadece sportif aktiiteler sırasında değil günlük aktiviteler sırasında da ayak bileği yaralanması oluşabilir. Genellikle düz olmayan bir zeminde ayağın içe veya dışa dönmesi sonucunda bağlar yırtılabilir.

Burkulma sonrası ayak bileğinde; ağırlık verirken ayak bileğinde ağrı ve üzerine basamama, şişlik, morarma, dokununca hassasiyet oluşur. Ayak bileğinin yumuşak dokularına aşırı bir kuvvet uygulandığında bir ses duyulabilir bu da ağrı ve şişme ile sonuçlanır.

Doktorunuz ayak bileğinizde veya ayağınızda kırık kemik olup olmadığından emin olmak için röntgen grafilerinizi isteyebilir. Kırık bir kemiğin, ağrı ve şişme gibi benzer belirtileri olabilir. Eğer kırık bir kemik yoksa doktorunuz; şişme, ağrı ve hassasiyetin miktarına göre, ayak bileği burkulmanızın derecesini söyleyebilecektir. Eğer bağlarda (ligamentte) tam bir yırtık varsa, başlangıç evresi geçtikten sonra ayak bileği değişken bir hale gelebilir (instabilite) (ŞEKİL 2). İnstabilite oluşmuşsa, ayak bileği eklemi yüzeyinde hasar meydana getirmiş olabilir.

 Doktorunuz, bağların (ligamentlerin) çok ciddi yaralanmasından, eklem yüzeyinin incinmesinden, küçük bir kemik parçasından veya diğer problemlerden şüphelenirse MRI (manyetik rezonans görüntüleme) taraması isteyebilir. MRI teşhisin doğruluğunu kanıtlar.

Tedavide ;

  • Derece burkulmalarda
  • Ayak bileğinizi üzerine basmadan istirahat ettirin.
  • Acilen buz uygulaması. Buz, şişliği indirecektir. Günde 20-30 dakika süreyle üç ile dört defa uygulanabilir. Sarma ile birlikte buz uygulaması şişliği, ağrıyı ve disfonksiyonu azaltır.
  • Bandajlarla veya atellerle incinmiş ayak bileğini sabitleyin
  • 48 saat süreyle ayağınızı kalp seviyenizin üzerinde tutun (elevasyon).

Ayak bileğinin cerrahi tedavileri, enderdir. Ameliyat, incinmelerde ve cerrahi olmayan tedavilere ve aylar süren rehabilitasyona cevap alınmadığında, ısrar eden instabilite varsa düşünülür.