Artroplasti (Eklem Protezi)
Artroplasti ya da eklem protez cerrahisi bozulmuş eklem kıkırdağının cerrahi girişimle çıkarılıp yerine yapay bir eklem yüzeyi yerleştirilmesi işlemidir. Burada amaç sağlıklı bir eklemin doğal, kaygan ve fonksiyonel hareketlerini yeni bir yapay eklem oluşturarak taklit etmektir.
Günümüzde birçok eklemin bu şekilde değiştirilmesi mümkün olmakla birlikte en sık artroplasti yapılan eklemler diz, kalça ve omuz eklemidir.
Eklem protez cerrahisinin uygulama sebeplerinin başında eklem kireçlenmesi (osteoartrit) gelmektedir. Eklem kireçlenmesi, eklem yüzeylerinin çeşitli sebeplere bağlı olarak hasarlanması sonucunda ağrı, deformite ve fonksiyon kaybı ile seyreden kronik bir eklem hastalığıdır.
Bu hastalarda ağrı nedeniyle günlük işlevlerde kısıtlılık, eklem hareketlerinde azalma, yürüme ve merdiven inip çıkma sırasında zorluklar vardır. İlerleyen evrelerde gece istirahat ağrıları gelişebilir. Zamanla eklemlerde şekil bozuklukları ortaya çıkabilir.
Tedavide ilk önce ağrının nedeni araştırılır, ameliyat dışı tedavilerle ağrı ve işlev kısıtlılığı giderilmeye çalışılır. Hastalığın erken evrelerinde ilaç ve fizik tedavi uygulamaları yapılır. Hastalara kilo vermeleri mutlaka öğütlenir. Hastalığa bağlı şikayetleri kontrol altına almak için eklem içerisine kortizon enjeksiyonları, eklem sıvısını taklit eden (hyaluronik asit) ya da PRP (trombositten zengin plazma) enjeksiyonlar erken evrelerde faydalı olan uygulamalardır.
Cerrahi tedavilerde eklemin hasarlanma derecesine ve hastanın fonksiyonel durumuna bağlı olarak artroskopik cerrahilerden, kemiğin kesilerek açısal düzeltmelerin yapıldığı cerrahi ve eklem protez cerrahisine (artroplasti) kadar birbirinden farklı tedavi seçenekleri mevcuttur. Eklem protez cerrahileri yukarıda ifade edilmiş olan cerrahi seçenekler içerisinde en son sırada yer alır. Cerrahi tedavi planlanırken hasta bilgilendirilerek beklentilerine göre karar verilmelidir.
Protez ameliyatı sonrası herhangi bir sorun gelişmediğinde hastalar genellikle ameliyat sonrası 3-5. gün taburcu edilir. Ev içerisinde yürüteçle yürümeye ve egzersizlerini yapmaya devam edilir. Kalça protezi uygulanmış olan hastalar için bacak bacak üstüne atma ya da alaturka tuvalet gibi alçak yerlere oturma hareketleri tercih edilmemelidir.
Modern protezlerinin çoğu MR uyumlu metallerden imal edilmektedir. Bu nedenle ameliyat sahası dışındaki bölgelere MR çekilmesinde bir sorun yaşanmaz.
Artroplasti cerrahisine aday olan hastalarda yaşla birlikte eşlik eden hastalıklar anestezi ve cerrahi için bir takım riskleri beraberinde getirebilir. Ameliyat öncesi herhangi bir yerde enfeksiyon var ise protez ameliyatı öncesi tedavi edilmelidir.
Ameliyat sonrası Enfeksiyon (iltihaplanma) ve toplardamarlarda pıhtı oluşumu önemlidir. Doktorunuz bu konuları azaltmaya yönelik gerekli tedbirleri alacaktır.
Artroplasti cerrahisinde kullanılan protezlerin ömürleri 20 yıla kadar uzayabilmektedir. İyi uygulanmış bir protez cerrahisi ile hastalar açısından yüz güldürücü sonuçlar elde edilmektedir. Protez uygulaması öncesi hastaların detaylı olarak bilgilendirilmesi, ameliyatın başarısı açısından çok önemlidir.
Sıklıkla uygulanan eklem protezi uygulamaları ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için blogumuzu ziyaret ediniz.
